شایعترین پرسشهای مادران دردوره شیردهی ومناسبترین پاسخهای آنها

شایعترین پرسشهای مادران دردوره شیردهی ومناسبترین پاسخهای آنها(قسمت اول) 

دستورالعمل سال 1997 آکادمی طب کودکان آمریکا حاوی جدیدترین توصیه­ها در مورد شیردهی است و بر اساس آن توصیه می­شود در 6 ماه اول زندگی تغذیه انحصاری با شیر مادر انجام شود و تا 1 سالگی یا بیشتر ادامه یابد و از حدود 6 ماهگی غذاهای جامد تکمیلی نیز به آن اضافه شود.

مراقبین بهداشتی حرفه­ای باید توصیه­های آکادمی طب کودکان آمریکا را به عنوان استاندارد طلایی در زمینه شیردهی بشناسند و برای پاسخ دادن به پرسش­ها به طور منظم به آن مراجعه کنند.

درد نوک پستان

پرسش: من از یک هفته پیش مشغول شیردهی هستم و درد زیادی دارم. نوک پستان چپ من ترک خورده و خونریزی می­کند. چه باید بکنم؟

بحث و توصیه: شیردهی موفق وابسته به نحوه گرفتن پستان به­وسیله شیرخوار است. بد گرفتن پستان مادر یکی از علل شایع دردناک شدن نوک پستان در اولین روزهای شیردهی است. اگر مادری آموزش درست و کافی ندیده باشد و شیرخوار پستان را به طور نادرست بگیرد، ممکن است با جویدن نوک پستان با لثه­هایش موجب درد، ترک خوردن و گاهی خونریزی نوک پستان بشود. درد ممکن است آنقدر شدید باشد که بازتاب جاری شدن شیر را مهار کند. آموزش تلفنی روش گرفتن پستان به­وسیله شیرخوار مشکل است، ولی توصیه­های زیر ممکن است کمک کننده باشد:

1- سینه را با قرار دادن انگشت شست در بالا و چهار انگشت دیگر در زیر(به شکل C) بگیرید، این حالت به خاطر عقب­تر قرار گرفتن انگشتان روی پستان و لذا فشار کمتر بر بافت پستان و حمایت بیشتر پستان، برگرفتن به حالت قیچی ارجح است.

2- وقتی از وضعیت «در بغل گرفتن» استفاده می­کنید، شیرخوار را در حالت خوابیده به پهلو بگیرید به­طوری که شکم او روبروی شکم مادر و نوک پستان مادر روبروی بینی او باشد.

3- شیرخوار را باید به طرف مادر آورد، نه اینکه مادر برای رسیدن به شیرخوار روی او خم شود.

4- نوک پستان را به آرامی به لب­های شیرخوار بمالید تا بازتاب جستن ایجاد شود، آنگاه هنگامی که دهان شیرخوار تا آخرین حد باز شد، شیرخوار را سریعاً به طرف پستان بکشید.

5- سعی کنید حتی­الامکان مقدار بیشتری از نوک پستان و پستان در دهان شیرخوار جای بگیرد (تصویر کسی را که برای خوردن یک همبرگر بزرگ دهانش را باز کرده است برای تجسم، به مادر پیشنهاد کنید). وقتی که شیرخوار پستان را درست گرفته باشد، نوک آن باید در انتهای دهان شیرخوار قرار گرفته باشد و در این صورت از آسیب در امان می­ماند.

6- چنانچه پستان درست در دهان شیرخوار قرار گرفته باشد، بخش پایینی هاله پستان کمتر از بخش بالایی دیده می­شود، لب­های شیرخوار به خارج برگشته­اند، گونه­ها به علت پر شدن با شیر مادر باد کرده­اند و آرواره­ها با مکیدن و بلعیدن شیرخوار دارای حرکت موزونی می­باشند.

7- چنانچه با هر مکیدن شیرخوار درد ایجاد می­شود، با قرار دادن یک انگشت در گوشۀ دهان شیرخوار به­طور آرام او را از سینه جدا کرده، مکیدن را قطع کنید و از نو شروع کنید، وگرنه شیرخوار باز هم به نوک پستان آسیب می­رساند. برای ترمیم نوک پستان آسیب دیده، مادر    می­تواند آن را در معرض هوا قرار دهد، مقدار کمی از شیر دوشیده شده و کرم خالص لانولین را روی آن بمالد و شیردهی از پستان مجروح را محدود کند. از آنجا که آموزش تلفنی روش پستان گرفتن توسط شیرخوار مشکل است، چنانچه درد طی 24 ساعت از بین نرود باید مادر را ملاقات کرد.

دردناک بودن نوک پستانها

پرسش: من به تازگی با نوزاد 3 روزۀ خود به خانه بازگشته­ام. پستان­هایم پر و دردناک هستند. شیرخوار حتی نمی­تواند نوک پستان را پیدا کند و تمام وقت در حال گریستن است. چه باید بکنم؟

بحث و توصیه: مادران در بیمارستان از کمک فراوان برخوردارند اما کم شیر می­باشند در حالی که پس از ورود به خانه شیر فراوان و کمک ناچیز دارند. پرخونی پستان­ها جزئی از فرآیند طبیعی تولید شیر است در مرحله­ای که شیر به مقدار کافی ترشح می­شود. بدن برای آنکه بیاموزد دقیقاً چه مقدار شیر تولید کند به چند روز وقت نیاز دارد. برای رفع پرخونی پستان­ها باید مقادیر اضافی شیر را بدوشید و اجازه داد هاله پستان آن قدر نرم شود که شیرخوار به راحتی آن را بگیرد. مادر برای نرم کردن پستان­هایش می­تواند در حالی که زیر دوش آب گرم ایستاده است با ماساژ دادن پستان­ها شیر را به دوش دستی بدوشد یا      پستان­هایش را در یک ظرف پر از آب ولرم فرو کند. پس از نرم شدن هاله پستان، شیرخوار ممکن است راحت­تر پستان را به دهان بگیرد. شیردهی مکرر بهترین راه رفع پرخونی پستان­ها است. پس از هر نوبت شیردهی مادر می­تواند کیسه یخ یا یک کیسه لوبیای منجمد روی پستان­هایش بگذارد و در صورت ناراحتی و درد شدید یک داروی مسکن مثل استامینوفن یا ایبوپروفن مصرف کند. در موارد شدید می­توان برای نرم کردن هاله پستان از پمپ شیردوش استفاده کرد اما این کار باید فقط برای بهبود درد و تا حدی که هاله پستان نرم شود و شیرخوار بتواند آن را به دهان بگیرد انجام شود.

شیردوش ها

پرسش: من باید سرکار برگردم و می­خواهم شیردادن به دخترم را ادامه دهم و فکر می­کنم به یک شیردوش نیاز دارم، اما شیر­دوشی را که خواهرم به عنوان هدیه تولد کودک به من داده بود امتحان کردم و استفاده از آن آزار دهنده بود. آیا پیشنهادی دارید؟

بحث و توصیه: قبل از راهنمایی این مادر، باید بدانیم سن شیرخوار چقدر است و شغل مادر تمام وقت است یا پاره­وقت. سایر نکات مورد نظر شامل محیط کار مادر و وضعیت اقتصادی او در رابطه با بهای کرایه شیردوش و بیمه درمانی اوست. اگرچه روش دوشیدن با دست برای مادرانی که نمی­توانند از شیردوش استفاده کنند قابل انجام است اما این روش وقت­گیر است و در محیط­های کاری آمریکا کمتر استفاده می­شود.

بهترین انتخاب برای مادران شاغل و شیرده استفاده از یک شیردوش برقی با کیفیت خوب است که سرکار قابل استفاده باشد. برخی از محیط­های کاری، اتاق­های شیردهی مجهز به شیردوش برقی فراهم کرده­اند. زن شیرده می­تواند در ساعات کاری شیر خود را بدوشد و ذخیره کند و بعداً برای تغذیه شیرخوار از آن استفاده کند. اگر سن شیرخوار کمتر از 6 ماه باشد، قضیه با شیرخواران بزرگ­تر که قدری غذای جامد هم می­خورند و بطور انحصاری وابسته به شیر مادر نیستند، فرق می­کند. مدت ساعات کاری نیز اهمیت دارد. مادری که کار پاره­وقت دارد، نسبت به مادری که تمام وقت یا ساعت­های متمادی کار می­کند، می­تواند کمتر از شیردوش استفاده کند و در صورت لزوم از شیردوش کوچک­تری استفاده کند.

چنانچه شیرخواری فقط با شیر مادر تغذیه می­شود، مادر باید هر 3 تا 4 ساعت شیر خود را در محل کار بدوشد. مادری که 8 ساعت در روز کار می­کند، چنانچه بلافاصله قبل از رفتن سرکار و به محض بازگشت به خانه به شیرخوار شیر بدهد، ممکن است فقط یک بار به دوشیدن شیر در محل کار داشته باشد.

پرسش: من یک هفته دیگر باید سرکار برگردم. شیر خود را می­دوشم اما شیرخوار سه ماهۀ من از خوردن آن از شیشه شیر امتناع می­کند و فقط مرا می­خواهد! آیا می­توانم کاری بکنم؟

توصیه: متأسفانه این یک مشکل شایع و دشوار است چون شیر­خوارانی که بطور انحصاری با شیر مادر تغذیه می­شوند، ممکن است علاقه شدیدی به پستان مادر پیدا کرده و از روش­های دیگر شیر خوردن خودداری کنند. برای هر شیرخواری ممکن است یک راه­حل مناسب باشد، لذا چند راه­حل مختلف را باید به هر مادر آموزش داد. کسی غیر از مادر بویژه وقتی که شیرخوار خواب­آلود است و مادر در دیدرس او نیست باید اقدام به شیر دادن با شیشه بکند. همچنین بسته به سن شیرخوار، شیر مادر را می­توان با ظروف دیگری غیر از شیشه شیر به او خوراند.

شیرخوار 4 ماهه یا بزرگ­تر را می­توان با یک فنجان کوچک تغذیه کرد، برای شیرخوار کوچک­تر می­توان از پیمانه­های کوچک پزشکی (دارویی) یا چکاندن قطرات شیر به­­وسیله سرنگ در دهان او استفاده کرد. گاهی می­توان شیرخوار را به محل کار مادر برد. شاید این  راه­حل همیشه قابل انجام نباشد اما ارزش پیشنهاد کردن را دارد.

مراقبین بهداشتی باید برای پیشگیری از این مشکل در ملاقات یک ماهگی نیز در مورد موضوع برگشت به کار با والدین صحبت کنند. چنانچه مادر مجبور است به کار برگردد، باید تصمیم بگیرد که با دست، شیر خود را بدوشد یا از یک شیردوش استفاده کند. در صورت انتخاب شیردوش، باید اطلاعات لازم درباره نوع مناسب شیردوش با توجه به وضعیت محیط کار به وی داده شود. مادر باید پس از برقراری کامل جریان شیر (تقریباً یک ماه پس از زایمان) با دادن یک شیشه از شیر خود در روز به شیرخوار شروع کند. معمولاً شیرخواری با این سن کم هم از پستان و هم از شیشه شیر خواهد خورد.