مراقبت آغوشی

 مراقبت آغوشی

ویژگی های اصلی مراقبت آغوشی

1-       تماس پوستی مداوم و زود هنگام بین مادر و نوزاد

2-       تغذیه انحصاری با شیرمادر


3-       قابل اجرا در بیمارستان و ادامه آن در منزل

4-       کاهش استرس جدایی مادر و نوزاد و کاهش تحریکات محیطی مانند صدا و نور

5-       حمایت و نگهداری مناسب نوزاد توسط مادر در خانه

6-       کاهش عفونت بیمارستانی

7-       وزن گیری بهتر  و ترخیص زودتر

                                          

چه موقع لمس را شروع کنیم؟

در زمانیکه نوزاد شما در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان تحت اقدامات درمانی بیقرار و مضطرب بوده و نیاز به حمایت والدین دارد، بهترین زمان شروع لمس هست.

 

مرحله اول: مشاهده کردن نوزاد:

زمانیکه حال نوزاد شما نامساعد است بهتر است کنار تخت نوزادتان نشسته و ضمن تماشا کردن او  به بهترین لحظه های زندگی خود فکر کنید.

 

مرحله دوم: پدر و مادر در خدمت نوزاد خود قرار میگیرند. بدون اینکه هیچ مداخله ی داشته باشند.

در شرایطی که نوزاد شما وضعیت بی ثباتی دارد و به علت مشکل تنفسی نیاز به تنفس مصنوعی دارد و یا تحت عمل جراحی قرار گرفته است، بهترین کار این است که دستتان را با فاصله نزدیک به نوزاد تان قرار دهید بدون اینکه او را لمس کنید. با اینکار باعث آرامش بیشتر نوزاد خود خواهید شد.

 

مرحله سوم :مرحله اجازه گرفتن بری شروع لمس نوزاد است.

در این مرحله بهتر است ضمن صحبت کردن با نوزاد خود شروع به لمس او بکنید و اگر متوجه شدید که نوزاد شما بی قراری میکند، با کاهش نور و صدای محیط زمینه را بری لمس کردن او مهیا کنید.

 

مرحله چهارم:نگهدارنده 

در این مرحله با گذاشتن دست خود روی نوزادتان از سنگینی دستتان بری ایجاد احساس آرامش و امنیت در نوزاد خود استفاده کنید.

 

مرحله پنجم:

در این مرحله آرام آرام آهنگ حرکت را وارد کار کنید و زمانی که نوزادتان وضعیت با ثبات تری دارد، یک دست خود را روی نوزاد ثابت نگهداشته و دست  دیگرتان را به آرامی روی پوست نوزاد حرکت دهید و اگر در این موقع نوزاد خود را بی قرار و ناراحت دیدید، بهتر است میزان حرکت دست خود را کمتر کرده و سعی کنید یک تحریک را در هر بار به نوزاد وارد کنید.

 

مرحله ششم:مراقبت آغوشی

 

زمان شروع مراقبت آغوشی: ازلحظه تولد تا چند روز پس از تولد وقتی که نوزاد به وضعیت با ثباتی برسد .

 

طول زمان تماس:

از چند دقیقه تا چند ساعت در طی شبانه روز ولی هر چه زمان تماس طولانی تر باشد مزایای آن بیشتراست.

 

تغذیه با شیر مادر و مراقبت آغوشی

مطالعات نشان می دهد که مراقبت آغوشی، تغذیه با شیر مادر و مدت آن را افزایش می دهد و حجم روزانه شیر مادر در طی چهار هفته به 650 میلی لیتر می رسد و تعداد دفعات آن 12 تا 14 نوبت می رسد  بعلاوه سبب تداوم تغذیه با شیر مادر و تغذیه انحصاری می شود.

 

نیازهای مادر: در اتاق وسیله ای مانند صندلی راحتی، تخت، بالشهای اضافی، دستشویی که مادر بتواند بعد از تعویض پوشک دستهای خود را بشوید، لباس مراقبت آغوشی، لباس گشاد و مناسب که مادر در آن راحت باشد. حمام بری شستشوی روزانه مادر، درجه حرارت مناسب  اتاق

 

پوشش نوزاد: در دمای 25 درجه سانتی گراد برای نوزادی که در وضعیت مراقبت آغوشی است پوشش مورد نیاز یک کلاه گرم و یک جوراب است و به پوشش دیگری نیاز نیست. در صورتی که درجه حرارت اتاق کمتر باشد نوزاد خود را با یک لباس زیر نخی و پیراهن بدون آستین بپوشانید و جلوی لباس نوزاد را برای آزاد بودن سینه، شکم و بازوها باز بگذارید، سپس خود و نوزاد را با یک لباس معمولی بپوشانید.

 

کدام مادر می تواند در مراقبت آغوشی شرکت کند؟

تمام مادران بدون توجه به سن، تعداد بارداری، نوع زایمان، میزان تحصیلات، و فرهنگ و مذهب می توانند شرکت کنند.

 

سیر اعضاء مراقبت آغوشی: سیر اعضاء خانواده مانند پدر، پدربزرگ، مادربزرگ و حتی خواهرها می توانند امکان  تماس پوستی متناوب با نوزاد را داشته باشند .

 

آغاز مراقبت آغوشی: وقتی نوزاد به وضعیت با ثبات برسد می توان مراقبت آغوشی را شروع کرد  نوزاد با وزن بیش از 1800 گرم می تواند در صورت خوب بودن بلافاصله در وضعیت مراقبت آغوشی قرار بگیرد نوزاد با وزن 1200 تا 1800 به علت احتمال بروز مشکل تنفسی بهتر است در مراکز مجهز متولد شود و پس از تثبیت وضعیت پیدار در طرح مراقبت آغوشی قرار بگیرد، نوزادان زیر 1200 گرم اغلب مدتی طول می کشد که به وضعیت با ثباتی برسند.

 

توجه: مراقبت آغوشی می تواند در نوزادی که در شریط با ثبات اما هنوز تحت درمان با میعات داخل عروقی، تغذیه از طریق لوله، یا تجویز اکسیژن هست شروع شود.

 

وضعیت نوزاد در مراقبت آغوشی

1-      سر را به یک طرف برگردانید.

2-      گردن در وضعیت کمی کشیده به عقب نگه دارید تا راه هوایی دچار انسداد نشود  و تماس چشمی بین مادر و نوزاد برقرار شود .

3-      رانها خم شده در یک حالت قورباغه ای قرار گیرد  بازوها نیز در حالت حمیده قرار گیرند

 

طریق بستن نوزاد به سینه: نوزاد را طوری بین سینه های مادر ببندید که شکم نوزاد در سطح فوقانی شکم مادر قرار بگیرد تا بتواند تنفس شکمی خودش را داشته باشد و تنفس مادر به عنوان یک محرک از آپنه های نوزاد (قطع تنفس نوزاد) جلوگیری کند. در وضعیت مراقبت آغوشی می توانِید راه بروید، بنشینِید، بخوابید و به کارهای مورد علاقه تان برسید. طول زمان مراقبت آغوشی در هر بار خیلی کوتاه نباشد تا نوزاد از استرس باز و بسته شدن در امان بماند.

در زمانی که نوزاد از وضعیت مراقبت آغوشی خارج می شود لباس بپوشانید و در  یک محل گرم قرار بدهید و با یک پتوی سبک و گرم بپوشانید.

 

مراقبت آغوشی تا کی ادامه پیدا کند:

تا زمانیکه سن حاملگی حدود 40 هفته شود و یا وزن به حدود 2500 گرم برسد پس از این زمان نوزاد شروع به حرکت می کند و اندام ها را مرتب بیرون می آورد که نشانه عدم راحتی نوزاد در این وضعیت است از این به بعد مراقبت آغوشی را تنها در زمان شیردهی پس از حمام و در طول شبهای سرد یا در زمان بی قراری نوزاد انجام دهید.

 

کنترل دمای بدن در مراقبت آغوشی: دمای بدن نوزاد را در ابتدا تا پایداری درجه حرارت از زیر بغل 3 روز متوالی هر 6 ساعت اندازه گیری کنید. پس از آن 2 نوبت در روز کافیست. اگر دمای بدن نوزاد زیر 5/36 درجه سانتی گراد باشد بلافاصله نوزاد را با پتو بپوشانید  و دریک مکان گرم قرار بگیرِد و سپس هر یک ساعت دمای بدن نوزاد را اندازه بگیرید و به گرم کردن تدریجی تا رسیدن به دمای طبیعی ادامه بدهید در صورتی که با اقدامات انجام شده  نوزاد هنوز سردش است احتمال عفونت را ارزیابی کنید.

 

علائم خطرناک در مراقبت آغوشی

1-      تنفس مشکل، فرورفتگی قفسه سینه، ناله

2-      تنفس خیلی سریع، تنفس کند

3-      دوره های مکررو طولانی آپنه (قطع تنفس نوزاد)

4-      دمای بدن کمتر از حد طبیعی علیرغم  گرم کردن نوزاد

5-      مشکلات تغذیه ای مانند بیدار نشدن مکرر و یا طولانی، امتناع از شیر خوردن، استفراغ

6-      تشنج، اسهال، زردی قابل توجه پوست 

 

 در کلیه موارد با آموزش قبلی خیلی زود متوجه مشکل نوزاد خود شده و با همکاری تیم پزشکی خیلی سریعتر به نوزاد رسیدگی خواهد شد که این یکی از بهترین مزایای مراقبت آغوشی است.